Mấy ngày mới đây, cuộc tranh cãi về việc dùng các bài thi trắc nghiệm cho kỳ thi xét ra trường THPT và tuyển sinh đại học, cao đẳng diễn ra sôi nổi.
Tác giả Phạm Ngọc Duy, phân tích sinh về đo lường và tâm trắc học giáo dục tại ĐH Massachussets Amherst, có bài viết phân tách việc dùng dạng thức trắc nghiệm cho các bài thi Toán.
Trước đây, anh Duy tốt nghiệp khoa Toán, ĐH Sư Phạm Thủ đô và theo học chương trình thạc sĩ về Điều hành Giáo dục dồn vào một chỗ vào Giáo dục đại học và Chế độ giáo dục quốc tế tại Boston College.
Trước khi nói về vấn đề sử dụng bài thi trắc nghiệm cho môn Toán, việc đặt bài thi này trong chuỗi hệ thống các khí cụ đo lường tầm thường trong giáo dục có thể giúp bạn đọc có một cái nhìn toàn cục hơn.
Chuỗi hệ thống đo lường giáo dục
Trong hệ thống giáo dục, các khí cụ đo lường giáo dục phổ biến như các bài thi, bài kiểm tra trình độ có thể được chia ra thành nhì loại chính (i) các công cụ đo lường cuối thời kỳ (summative assessment) và (ii) các dụng cụ bình chọn trong thời kỳ hoặc trên lớp học (formative assessment).
Mỗi nền giáo dục có chính sách riêng trong việc ưu tiên sử dụng nhị loại khí cụ này. Các nước châu Âu có truyền thống dùng nhiều các khí cụ đo lường trong công đoạn như các bài rà soát trên lớp, bài thi giữa kỳ, cuối kỳ, cuối niên học.
Các nước châu Á như TQuốc, Việt Nam, Nhật Bản, Hàn Quốc lại có xu hướng dùng kết quả các bài thi bình chọn cuối công đoạn trong việc ra các quyết định ra trường và tuyển sinh đại học hơn.
Tuy nhiên, thiên hướng bình thường hiện nay là sử dụng phối phù hợp nhì loại hình đo lường này do vì mỗi loại hình có ưu thế và nhược điểm riêng. Trong hơn một thập kỷ vừa mới đây, Hoa Kỳ có vẻ như chú ý phổ biến tới các đo lường cuối công đoạn. Nhưng những chính sách cải cách vừa mới đây của nước này cho thấy các bình chọn trong công đoạn đang được chú trọng, đầu tư phát hành và sử dụng rộng rãi hơn.
Về mặt cách thức, các khí cụ đo lường cuối công đoạn thường là bài thi chuẩn hóa (standardized). Các nghi vấn thi của bài thi này thường là trắc nghiệm đa chọn lựa, có một hoặc vài phương thức giải đáp đúng, hoặc các câu hỏi điền tô (grid-in), hay câu hỏi đòi hỏi các câu giải đáp ngắn (short answers).
 |
| Thí sinh xem thêm thông tin xét tuyển năm 2016. Ảnh: Lê Văn/VietNamNet |
Nguyên do của chọn này nằm ở những lợi thế của các bài thi trắc nghiệm như kĩ năng bao phủ rộng của đề thi, tính khách quan của công đoạn chấm thi và kỹ năng vận dụng các mô hình và dụng cụ tâm trắc học để tính điểm thang đo (scaling), công ty thi trên máy tính (computer adaptive testing), phát hiện các nghi vấn có khả năng tiềm tàng bất công cho một hàng ngũ học sinh (differential item functioning) và so bằng điểm giữa các bài thi, đợt thi (equating).
Hình như đó, dạng thức các bài thi đánh giá trong thời kỳ thường đa dạng hơn, có thể chứa rộng rãi loại thắc mắc hơn và cũng có thể tích phù hợp đa dạng loại nghi vấn trong một đề thi hơn.
Đề thi bình chọn trong quá trình sát với việc học và ý định đánh giá của thầy cô giáo, các trường, hàng ngũ trường hơn. Các câu hỏi của bài thi này có thể là tự luận, trắc nghiệm đa lựa chọn. Các bài thi này cũng có thể đòi hỏi học sinh làm cho thí điểm, đo đạc một số đại lượng, biểu đạt vài hiện tượng (performance assessment).
Đương nhiên, việc tổ chức và dùng các cách thức thi này trên diện rộng cho hàng triệu thí sinh trong một khoảng thời điểm ngắn là việc làm cho phức hợp, tốn chi phí cao thời điểm và công tích.
Việc ứng dụng các mô hình tâm trắc học để đánh giá bài thi đo lường trong giai đoạn này cũng tốn kém và phức hợp hơn hồ hết bài thi chuẩn hóa sử dụng câu hỏi trắc nghiệm.
Tóm lại, mỗi loại hình đo lường có ưu và nhược điểm riêng. Việc phối phù hợp dùng hiệu quả các loại hình này trong tổng thể chuỗi hệ thống giáo dục là việc làm cho cần thiết để đảm bảo hiệu quả giáo dục, cũng như tạo vấn đề kiện tốt cho công tác thống kê và các phân tích định lượng về giáo dục.
Về các bài thi trắc nghiệm môn Toán
Việc sử dụng câu hỏi tự luận cho đề thi ra trường, tuyển sinh đại học môn Toán và Văn học có nhẽ là truyền thống trong rộng rãi năm của nền giáo dục Việt Nam. Hình như nhiều môn khác đã sử dụng bài thi trắc nghiệm từ hơn một thập kỷ, thì các bài thi trắc nghiệm cho ngành Toán hoặc đo lường tư duy định lượng mới hơn và ít bình thường hơn. Cách đây không lâu nhất, ĐH Giang sơn Thủ đô có nhẽ là một trong những nơi trước tiên ở vn dùng dạng thức câu hỏi này can hệ môn Toán.
Việc vài nhà Toán học hoặc các thầy cô giáo giảng dạy môn Toán ở đa dạng hoặc đại học lo ngại về vấn đề này cũng là điều dễ nắm bắt. Nguyên nhân đầu tiên nằm ở chỗ vn đã quá quen sử dụng các bài thi tự luận môn Toán trong một thời điểm rất dài.
Ngoài lý do lịch sử trên thì việc những người có chuyên môn về Toán nghĩ là dạng thức thi như vậy sẽ làm cho học sinh học vẹt, bấm máy tính để ra kết quả và không cần hiểu bản chất vẫn có thể khiến cho tốt bài thi được. Hệ quả của việc này là có thể khiến hỏng tư duy toán học của học sinh.
Đây thực ra chỉ là những quan sát dựa trên trải nghiệm cá nhân và cần thêm chứng cứ kỹ thuật trên mẫu thây mặt để có thể đưa ra khẳng định có căn cứ.
Trên thực tế, các bài thi trắc nghiệm phần Toán thông thường như bài thi SAT, ACT cho thấy, trên những mẫu đủ lớn, điểm phần Toán của các bài thi này dự đoán khá tốt khả năng xong xuôi và đạt kết quả tốt ở các khóa học cấp độ đại học ở Hoa Kỳ. Khi được sử dụng cùng với điểm trung bình bình thường trong học tập, khả năng dự báo của điểm của các bài thi này được cải thiện một bí quyết đáng kể.
Nếu như đặt các bài thi đánh giá cuối công đoạn bằng các nghi vấn trắc nghiệm trong hệ thống đo lường giáo dục, chúng ta có thể thấy ngoài các dụng cụ này, các bài kiểm tra trên lớp, bài thi giữa kỳ, cuối kỳ có thể vào vai trò xác định phương hướng để học sinh học tập toàn diện, đoàn luyện tư duy, rèn kĩ năng trình bày, năng lực giải quyết yếu tố và tư duy sáng tạo trong một ngành hoặc môn học cụ thể.
Hình như đó, các bài thi cuối giai đoạn như thi ra trường hoặc tuyển sinh đại học, cao đẳng có thể hướng tới đo lường các năng lực bình thường, tri thức phổ rộng hơn như tài năng đọc hiểu, kĩ năng giải quyết vấn đề, tính toán trong khoảng thời điểm hạn chế giễu.
Hình như, việc xây đắp và tạo ra các nghi vấn thi trắc nghiệm dạng thức mới như các câu thí sinh tự điền câu tư vấn, hoặc viết các câu tư vấn ngắn, hoặc điền trong khoảng tham gia ô trống, gắn kết các cụm trong khoảng để chia thành một câu giải đáp hoàn chỉnh cũng có thể giúp cải thiện kĩ năng đo lường của các bài thi trắc nghiệm.
 |
Nếu xây đắp tốt cả nhì thành tố của hệ thống đo lường trong giáo dục này, chất lượng và hiệu quả của công tác đo lường, thống kê trong giáo dục sẽ được cải thiện đáng kể.
Các nhân tố quyết định đến chất lượng và hiệu quả của các bài thi đo lường trong quá trình hay cuối công đoạn có thể kể đến là (i) chất lượng của thiết kế các bài thi, (ii) chất lượng từng thắc mắc thi , (iii) thời kỳ công ty thi, chấm điểm; (iv) chất lượng và độ tin tưởng của các hình thức tính, kiểm tra và thăng bằng điểm.
Một số kết luận và khuyến nghị
Lên đường trong khoảng những luận điểm trên đây về hệ thống đo lường trong giáo dục cũng như một số kinh nghiệm quốc tế, người viết bài này có vài kiến nghị chế độ như sau để các công ty hữu trách và số đông xem xét và ứng dụng hoặc kiến nghị vận dụng.
Thứ nhất, các công ty hoạch định chế độ, quản lý nhà nước về giáo dục, các cơ sở vật chất giáo dục cần tiếp diễn hoàn thiện các chế độ liên quan đến việc xây đắp và vận hành chiến thắng các chế độ giáo dục có liên yếu tố chỉnh các hoạt động đo lường trong giáo dục. Cần có chế độ đồng bộ để các phương thức đo lường trong thời kỳ cũng như cuối công đoạn được dùng hợp lý, hiệu quả trong toàn bộ chuỗi hệ thống giáo dục.
Việc tạo nhân tố kiện về nguồn lực để các thầy cô giáo và người học nắm bắt và dùng hiệu quả các bài kiểm tra nhiều lần, bài thi trong thời kỳ dùng chế độ tự luận hoặc quan trắc thực chứng (performance assessment) là một việc làm cho quan trọng để các kết quả đo lường này trở thành tin tức có lợi cho giai đoạn học tập của học sinh và giảng dạy của người học.
Điểm các bài thi này sẽ được sử dụng để tính điểm làng nhàng chung học tập. Do có các ưu điểm vì chi phí, tính chuẩn hóa và khách quan, các bài thi trắc nghiệm dùng một số dạng thức nghi vấn khác biệt cũng cần được khuyến khích dùng cho các bài thi bình chọn cuối công đoạn.
Công việc truyền thông và chia sớt thông tin để toàn bộ hệ thống giáo dục hiểu và cùng bình thường sức dần dần xây đắp các thành tố của chuỗi hệ thống đo lường giáo dục là bước đi lúc đầu quyết định sự thắng lợi của quá trình triển khai tiếp theo.
Thứ nhì, các doanh nghiệp được giao trọng trách kiến tạo các bài thi đo lường cuối thời kỳ và xây dựng các câu hỏi thi cần bảo đảm chất lượng của các bài thi này. Do đảm bảo chất lượng là một quá trình liên tục, việc xây đắp các chế độ để theo dõi và cải tiến toàn thể thứ tự kiến tạo, xây dựng, chuẩn hóa, tổ chức thi, phân tách dữ liệu thi, tính điểm thi, so bằng điểm thi là việc làm cần thiết.
Các tổ chức này cũng cần được tạo vấn đề kiện để phù hợp tác và học hỏi kinh nghiệm từ các đơn vị khảo thí quốc tế, các cơ sở vật chất đào tạo về đo lường, tâm trắc học giáo dục có uy tín trên trái đất.
Quan trọng nhất, đồng đội có chuyên môn và niềm nở đến thay đổi đo lường, đánh giá trong giáo dục cần tiếp tục đưa ra các quan niệm đóng góp cho dự thảo vừa qua cũng như các version tiếp theo và các dự thảo khác về ngành nghề này.
Các đóng góp có thể khởi hành từ trải nghiệm, quan sát của cá nhân. Các ý kiến cũng có thể phát xuất từ các tài liệu chuyên ngành, các tìm hiểu thực chứng về chủ đề này.
Việc có các ý kiến khác biệt thậm chí là mâu thuẫn nhau là yếu tố chẳng thể hạn chế khỏi nhưng quan trọng để tập thể cũng như các nhà điều hành giáo dục có thể thống nhất được những chế độ thích hợp nhất với yếu tố kiện và hoàn cảnh hiện nay của giáo dục đất nước.
Chế độ tương tự chắc chắn sẽ chẳng thể làm cho hài lòng phần nhiều dân chúng, nhưng chúng có thể yếu tố chỉnh các hoạt động thi cử, tuyển sinh của chúng ta theo hướng từng bước hăng hái hơn, phù hợp hơn với các chuẩn mực quốc tế.
'9 bốn tuần không kịp sẵn sàng cho thi trắc nghiệm môn Toán'Theo tiến sĩ Đỗ Tiến Thành, thi trắc nghiệm môn Toán rà soát được gần như kiến thức căn bản của học sinh, đương nhiên chương trình học bây giờ chưa thích hợp chế độ này. |
Thi trắc nghiệm môn Toán Thi trắc nghiệm môn Toán 2017 Thi trắc nghiệm môn Toán đại học Thi THPT quốc gia 2017
Xem thêm: bơm công nghiệp
Đăng nhận xét